PAMUK YETİŞTİRİCİLİĞİ
TOPRAK İSTEKLERİ
Pamuk, her
türlü toprakta yetişebilen bir bitki olmakla birlikte, yüksek verim ve kaliteye
ulaşabilmek için toprağın derin profilli alüviyal olması gerekir. Derin,
kumlu-killi, su tutma yeteneği yüksek, geçirgenliği, işlenmesi ve sulanması
kolay topraklar pamuk tarımı için ideal topraklardır.
İKLİM İSTEKLERİ
Pamuk
tarımında en önemli iklim faktörlerinin başında sıcaklık, gün ışığı, yağış ve
oransal nem gelmektedir.Yıllık ortalama sıcaklığın 19ºC ,yaz ayları sıcaklığı
ise 25ºC olması gerekir.Sıcaklık tarak oluşmasından önce 20ºC , çiçeklenme
döneminde 25ºC , kozaların gelişme döneminde ise 30-32ºC olmalıdır. Hasat
döneminde kozaların iyi açılabilmesi için sıcaklığın azalması ( 15º C ye kadar
) istenir.
TOPRAK HAZIRLIĞI
Tarlanın pamuk
ekimine hazırlanması sürecinde ilk yapılacak işlemler tarla temizliği ve toprak
altı işlemesidir.Uzun yıllar pamuk yetiştirilen topraklarda zamanla pulluk altı
yada taban taşı denilen sert bir tabaka oluşur.Bu tabaka bitki köklerinin gelişmesine
engel olacağı için kırılması gerekir. Bu iş için subsoiler adı verilen aletler
kullanılır.Bu aletle toprağın üst yapısı bozulmadan toprak 90 cm derinliğe
kadar işlenir. Bu işlemi sonbahar ve kış sürümleri ile tohum yatağının
hazırlanması izler. Eğer pamuktan sonra yeniden pamuk ekilecekse sonbahar
aylarında saplar kesilip toprak 20-25 cm derinliğinde sürülmelidir.Tarla otlu
ve toprak tavı da uygun ise kış aylarında sürüm işleminin tekrarlanması
yararlıdır. Eğer tahıldan sonra pamuk ekilecekse hasadın ardından toprak tavlı
iken hemen sürülmelidir.Pamuk tarımında son sürüm tohum yatağını hazırlamak
için yapılan ilkbahar sürümüdür. Bu sürümde 15 cm derinlik genellikle
yeterlidir.
EKİM
İyi bir tohumlukta aranan
özelliklerin başlıcaları şunlardır ;
---Tohumluk çiğit, iri, dolgun,
biçimi ve rengi yeknesak olmalıdır. İçinde fazla çıplak, yeşil ve esmer, seyrek
havlı çiğit bulunmamalıdır.
---Selektörlenmiş ve iyi
temizlenmiş olmalıdır. İçinde boş ve kırık çekirdek yaprak gibi yabancı
maddeler olmamalıdır.
---Tohumlar kuru ve sert
olmalıdır.
---Çimlenme gücü %80 ve daha
fazla olmalıdır.
---Sawgin çırçır fabrikasında
çırçırlanmış olmalıdır.
---Havı alınmış olmalıdır.(Delinte
tohum)
Pamuğun ekim
zamanı iklim koşullarına göre belirlenir. Ekim için toprak sıcaklığının 15ºC
nin üstüde olması gereklidir. Yıldan yıla ekim zamanı değişiklik göstermekle
birlikte en uygun ekim zamanı 25 mart-30 nisan tarihleri arasıdır.
Ekim mibzerle
sıraya yapılır.Sıra arası 70 cm, sıra üzeri 35-40 cm olmalıdır. Ekim derinliği
toprak koşullarına göre genellikle 3-4 cm.dir. Tohumun çimlenmesi normal
koşullarda 5-10 gün içinde gerçekleşir.
BAKIM
Pamukta bakım
işleri seyreltme,çapalama ve uç almadır.Bitkinin iyi gelişmesini ve çabuk
olgunlaşmasını sağlamak için seyreltme işleminin yapılması gerekir.Bitkiler
henüz 4 yapraklı iken 5- 6 cm ara ile hafif bir seyreltme (tekleme )
yapılır.İlk seyreltme ilk çapa, ikinci (tam ) seyreltme ise ikinci çapa ile
birlikte yapılmalıdır.Çıkıştan sonra görülen
yabancı otların çapalanarak yok edilmesi gerekir.Çapalama sayısı
tarladaki yabancı ot durumuna göre değişir.Kozalar açılmaya başladıktan sonra
bitkinin tepesinden 10-15 cm kısmının kırılmasına uç alma denir.Bu işlem, geç
ekilmiş veya fazla sulanmış tarlalarda uygulanır.Gelişmesi normal olan
bitkilerde uç almaya veya büyüme düzenleyicisi kullanmaya gerek yoktur.
SULAMA
Değişik iklim
ve toprak koşullarına göre pamuk bitkisinin su ihtiyacı 400-600 mm
kadardır.Pamuk üretim bölgelerinde yıllık yağış miktarı yetersiz olduğundan iyi bir gelişme için
gereken su miktarı sulama yolu ile verilmelidir.Sulama zamanı ve verilecek su
miktarı bitkinin su isteği belirtilerine ve topraktaki nem durumuna göre
saptanır. Bölgemizde yetiştirilen çeşitlerin orta bünyeli topraklarda ve normal
iklim koşullarında 15-20 gün aralıklarla 4-5 kez sulanması uygundur.Bölgemizde
en iyi sulama yöntemi yüzey sulama (karık usulü ) yöntemidir.
HASTALIK VE ZARARLILAR
Pamuk tarımında en çok görülen hastalıklar;
---Pamuk
solgunluk hastalığı
---Fide kök
çürüklüğü
---Köşeli
yaprak lekesi hastalığı
---Antraknoz
Zararlılar;
---Toprak
kurtları
---Pamuk
yaprak biti
---Yaprak
piresi
---Beyaz sinek
---Kırmızı
örümcek
---Pembe kurt
---Yeşil kurt
---Pamuk
yaprak kurdu
---Dikenli
kurt
---Çizgili
yaprak kurdu
Yüksek bağıl
nem ve sıcaklık,hastalık ve zararlıların ortaya çıkması için uygun bir ortam
oluşturur.Bu nedenle Çukurova da 4-5 kez ilaçlama yapmak zorunluluğu ortaya
çıkar.
GÜBRELEME
Pamuk
tarımında kullanılacak gübre miktarı, iklim ve toprak koşullarının yanı sıra,
sulamaya, pamuk çeşidine göre değişir.Her şeyden önce kullanılacak gübre
çeşidin ve miktarının belirlenmesinde toprak analizleri mutlaka yaptırılmalıdır.
Genel olarak kullanılan gübre çeşit ve miktarları;
---Azotlu gübreler: Dekara 14-16
kg saf azot
---Fosforlu gübreler: Dekara 4-6
kg saf fosfor
---Potaslı gübreler:Topraklarımız
potasyumca zengin olduğundan kullanmaya gerek yoktur.Bu durum toprak analizleri
ile belirlenmelidir.
---Diğer gübreler:Toprak ve bitki
analizleri ile belirlenmelidir.
HASAT HARMAN
Kozaların
olgunlaşması ile pamuk hasadına başlanır. Hasat tarihi iklim koşullarına, ekim
tarihine ve sulama koşullarına göre değişir. Bölgemizde hasat Ağustos
sonlarında başlayıp Kasım başına kadar devam eder.
Pamuk hasadı 2-3 kez elle
toplanarak yapılmasına rağmen iş gücü sıkıntısı, hasadın elle yapılmasını
ekonomik olmaktan çıkarmıştır.Dolayısıyla pamuk hasadında mekanizasyona geçiş
kaçınılmazdır.Son yıllarda makine ile hasada ait bir çok çalışma ve uygulama
yapılmaktadır.
Kaynak: Prof. Dr. Oktay GENCER
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder